Dossier Toeslagschulden

2019

Al jaren zien wij met lede ogen toe dat mensen in de financiële problemen terecht komen door het wettelijk systeem met betrekking tot Toeslagen. Dit wettelijk systeem zorgt er namelijk voor dat mensen gedurende het hele jaar, en soms zelfs vele jaren later, te maken kunnen krijgen met terugvorderingen van de Belastingdienst. Dit kan leiden tot zogenaamde toeslagschulden. De Algemene Rekenkamer heeft hier op 13 juni 2019 een onderzoeksrapport over uitgebracht. De Algemene Rekenkamer trekt in het rapport de volgende conclusie:

Toeslagschulden zijn voor veel huishoudens een tijdelijk probleem. De helft van de huishoudens betaalt zijn toeslagschuld in maximaal 6 weken af, nog eens 33% betaalt de toeslagschuld binnen een jaar terug. Maar voor ruim 555.000 huishoudens (8% van het totaal) zijn toeslagschulden  een langdurige kwestie: zij doen er langer dan 2 jaar over om weer zonder toeslagschulden  te zijn. Voor de meeste huishoudens maakt de toeslagschuld meer dan 10% uit van het ettomaandinkomen.

De Algemene Rekenkamer beschrijft het probleem als volgt:

Te veel ontvangen toeslagen worden op verschillende momenten teruggevorderd. Het werken met voorschotten die gedurende het jaar kunnen wijzigen, vergroot het risico dat de burger zijn financiële situatie niet goed kan overzien. Huishoudens kunnen immers gedurende het jaar te maken krijgen met  verlagingen van de uitbetalingen van toeslagen.  In onze onderzoeksperiode gebeurde dat 4,7 miljoen keer bij de 6,9 miljoen huishoudens in ons onderzoek. Ook kan het werken met voorschotten betekenen dat huishoudens al gedurende het jaar (een deel van) eerder ontvangen toeslagvoorschotten moeten terugbetalen. Dat gebeurde 7,8 miljoen keer. Bovendien kunnen huishoudens tot enkele  jaren ná het ontvangen van een toeslag terugvorderingen krijgen. In onze onderzoeksperiode hebben huishoudens 15 miljoen keer na afloop van het toeslagjaar te horen gekregen dat ze bedragen moeten terugbetalen. Zo’n 3,8 miljoen keer kwam dat bericht pas 2 tot 4 jaar ná het toeslagjaar.

Verder schrijft de Algemene Rekenkamer dat de maatregelen van het kabinet om het  aantal terugvorderingen structureel terug te brengen, niet effectief zijn gebleken.

De Algemene Rekenkamer doet in het rapport tot slot een aantal aanbevelingen, onder andere om bij de aanpak van structurele toeslagschulden niet alleen te kijken naar de hoogte van individuele terugvorderingen maar ook naar de duur van de toeslagschuld op het niveau van huishoudens  en de relatieve hoogte van de toeslagschuld ten opzichte van het huishoudinkomen.

Klik hier voor het volledige rapport.

  • De Staatssecretaris heeft gereageerd op het rapport van de Algemene Rekenkamer. De Staatssecretaris geeft aan dat het kabinet een Interdepartementaal Beleidsonderzoek (IBO) is gestart naar de Toeslagen. De conclusies daarvan worden eind 2019 verwacht. Klik hier [link] voor de volledige reactie van de Staatssecretaris.